Hoe is het om een boeddhist te zijn in een Nederlandse stad? En op welke manier kun je uiting geven aan deze kijk op het leven? In de documentaire ‘Ruimte, het mooiste wat er is’ volg je het leven van de Haagse boeddhist Varamitra.
Varamitra heeft veel betekend voor de maatschappelijke integratie van het boeddhisme in Nederland. Zo stond hij aan de wieg van de boeddhistische begeleiding in de gevangenis en is er dankzij hem een academische opleiding tot boeddhistisch geestelijk verzorger. Inmiddels lijkt ook defensie de eerste stappen te zetten richting boeddhistische begeleiding door de inspanningen van Varamitra. Daarnaast heeft hij veel werk verricht met zijn Boeddhistisch Centrum Haaglanden in Den Haag.
Ik ontmoette de praktiserende filosoof tijdens een etentje in Nijmegen. Al snel bleek hij een lopende encyclopedie van boeddhistische geschriften te zijn. In de korte autorit waarbij ik hem van de eetgelegenheid naar het treinstation bracht wist hij me direct te intrigeren.
Zo’n bescheiden man met zoveel kennis en gedrevenheid.
In de film volg je Varamitra in de periode dat hij afscheid neemt van zijn boeddhistische centrum. Gedurende anderhalf jaar kijkt filmregisseur Ulrike Helmer over zijn schouder mee. Ze weet een boeiend portret te maken van een ogenschijnlijk gewone man die tomeloze energie steekt in het boeddhistische onderricht. Je ziet hem thuis, in zijn centrum, in de natuur en op retraite in de Tibetaanse klooster Yuenten Ling in België. Voor mij een herkenbare scène vanwege mijn recente bezoek aan datzelfde klooster waar ik een meditatie retraite volgde.
De overdracht van het spiritueel leiderschap is de rode draad in alle scènes.
En die transitie gaat niet zonder strubbelingen. Iets dat opvallend is bij een groep mensen die vanuit compassie samenkomen. Bovendien lijkt de leraar zelf geen afstand te kunnen nemen van zijn gemeenschap, hij voelt dat hij nog steeds nodig is in zijn ‘sangha’. Die situatie heeft hij onbedoeld zelf gecreëerd door zo’n uitmuntende spirituele kracht te zijn dat niemand in zijn voetsporen durft te treden. Dat ongemak maakt de documentaire spannend op de momenten dat de film saai dreigt te worden.
