Duurzaam leven met kinderen? Ik zou niets liever willen, maar dan wel een beetje normaal. We passen met z’n vijven niet in een boomhut en zo’n zelfvoorzienende tiny house gaat ook niet werken. Ik zie mezelf al druk doen met het eco-toilet waar de mannen hun boodschap doen. Ik ben geen luxepaard en ik wil graag afzien voor ons milieu, maar qua duurzaamheid met gezin ik heb mijn grenzen. Wat is haalbaar voor een welwillend gezin met jonge kinderen dat eenvoudig wil leven, met het stadse comfort?
Eigentijdse duurzaamheid thuis
Ik hoor het vaker in mijn vriendengroep. We willen verantwoord leven, maar weten niet hoe te beginnen. Eigenlijk zouden we allemaal een soort praktische adviseur aan huis moeten hebben. Iemand die je woonomgeving en leefpatroon doorlicht en met eenvoudige oplossingen komt voor duurzaamheid met een gezin. In ieder geval iets wat praktisch haalbaar is in een alledaags huishouden. In mijn geval eentje met een man en drie kinderen: een eigenwijze 5-jarige en twee (bijna) tieners uit een eerder huwelijk van mijn man.
Hoe duurzaam wil je leven met je gezin?
Elektrisch rijden en fietsen, zonnepanelen op het dak, mos op de garage, speciale kooktoestellen, zes gesorteerde containers, hergebruik van water en isolatie van kruipruimte tot aan de nok. En dat allemaal integreren in een jaren dertig huis waar de wind doorheen blaast alsof het nooit anders bedoeld is. Gaat dat werken?
En hoe zit het met die accu’s voor de auto en zonnepanelen op het dak?
Vast en zeker duurzaam, maar de productiewijze, goed voor deze wereld? Ooit was ik blij met mijn windenergie. Totdat ik te horen kreeg dat de vissen in de oceaan helemaal gek worden van de heipalen die in de zeebodem worden gehamerd. Om moedeloos van te worden.
Iedere keer als ik duurzaam wil leven, word ik een illusie rijker. Maar ik geef niet op.
Door de waarheid achter iedere duurzame innovatie te onderzoeken? Daar heb ik geen tijd voor. Bovendien zijn de echte feiten nauwelijks nog te checken. En toch wil ik iets doen. Meer dan alleen duurzame koffie drinken. Daarom bedacht ik een gouden regel die iedereen kan toepassen:
Houd het eenvoudig en dicht bij jezelf.
Dan weet je wat je doet en hoef je er geen fratsen voor uit te halen. Neem het begrip duurzaamheid bovendien zo ruim als je zelf nodig vindt. In mijn wereld gaat dit over bewust leven, aandacht voor de natuur, een beetje gezond en minder belastend voor elkaar.
En dus 7 simpele ideeën voor duurzaamheid met gezin:
1. Een smakelijk ontbijt
Al die verpakkingen en potten: afval, keuzestress en suikerpieken. Daarom beperk ik het aantal zoete keuzes tot maximaal drie. Stroop, jam en één strooisel. Meer dan genoeg. En even niks meer in huis? Broodsmeersels kun je overal van maken. Bewaar lege jampotten en zorg voor een goede blender. Mix alles met kruiden, noten/fruit en een beetje olie. De topper: dadels met rozijnen en kaneel (en een beetje heet water om het smeerbaar te maken). Of walnoten met sesamolie en peterselie. Ook niet verkeerd: cacao met hazelnoten en olijfolie. En erg lekker: kikkererwten uit blik met paprika en zongedroogde tomaten.
Het scheelt je leftovers, verpakkingen en… iedereen leert nieuwe smaken kennen.
Bovendien een leuk feest op tafel: de fijnproever die alle ingrediënten raadt, mag de volgende mix bedenken. Vermakelijk en eenvoudig.
2. Minimaliseer je wasgoed
Hoe vaak moet een kledingstuk in de was? Niet alles is na één dag vergane glorie. Het hemdje van mijn vijfjarige zoon? Einde dag nog brandschoon (hij had immers een trui aan) en katoenfris. Morgen weer een dag… En wat is er eigenlijk gebeurd met netjes eten? Breng ze op jonge leeftijd fatsoen bij en je wasmachine heeft er jaren plezier van (en jij ook!). Al die plastic slabbetjes met opvangzakken voor eten? Misschien handig op korte termijn, maar op den duur heb je er niets aan. Je kinderen hebben namelijk geen benul van wat er gebeurt als ze knoeien. Het belandt immers in een voederbak die voor hun neus hangt. Dan liever investeren in respect voor de kok, het eten en ieders kleding. Dat begrijpt een kind echt wel. Hun favoriete knuffel gooien ze toch ook niet zomaar in de chocoladepudding. Waarom een spierwitte polo wel?
3. Een verbod op deelzakjes
Snoep. Deelzakjes. Kan dat verboden worden? Ik steek mijn afschuw voor Haribo niet onder stoelen of banken. De zoete ziekte druipt er vanaf. Als je wil genezen van je gelatine verslaving, heb ik nog een mooie documentaire voor je. Vooral samen met je kinderen kijken. Eerlijker wordt het niet.
En dan al die plastic deelzakjes waarmee diezelfde Haribo mijn weekend verpest. Allereerst moet ik de kinderen nu uitleggen dat ze niet álle snoepjes tegelijk in hun mond moeten proppen. En ten tweede neemt de hoeveelheid plastic afval in razend tempo toe. Hopeloos.
Onze oplossing? Gewoon een stukje pure chocolade met zoveel mogelijk cacao en weinig suiker, en bij voorkeur Fairtrade.
Niet duur (huismerken of Lidl/Aldi) en… hoera… geen spoortje afgeschaafde varkenshuid te vinden. Simpel verpakt in een papieren wikkel en in zoveel stukjes te breken als ik wil. En ja, dat smelt in hun handen. Mooi, heb ik gelijk de bèta wetenschappen geïntroduceerd.
4. Ontspullen met speelgoed.
Kratten vol speelgoed. Daar doe je weinig aan. Maar je kunt het wel beperken. Onze zoon is gek op Lego en dat is ook het enige speelgoed dat we met veel plezier kopen. Noem het onze guilty pleasure. Voor het overige kopen we weinig en dat is ook niet nodig. Kinderfeestjes, grootouders, neven en nichtjes, er komt altijd wel iets mee in de tas van de visite. Bovendien, en dat weten alle ouders, is niets zo interessant als de gadgets van papa en mama. De telefoons beperken we tot een minimum, maar de hobby lampjes die mijn man meebrengt van zijn werk doen het fantastisch. En de schroevendraaier is ook een feest. Gewoon de ijzeren variant van papa. Daar is geen plastic kinderspeelgoed voor nodig. Okay, toen ik het gereedschap terugvond in mijn printer was ik minder enthousiast, maar zolang de schade beperkt blijft en de plastic afvalberg ook, ben ik er blij mee.
Duurzaam speelgoed geeft plezier en voldoening.
Wat er verder niet mag ontbreken is het kartonnen bordspel. Monopolie gaat generaties lang mee. En natuurlijk een stok kaarten. Daarmee brengen we heel wat uurtjes door in de koffiebarretjes en restaurantjes waar we met het gezin de zondagmiddag vieren. Er is altijd wel iets te bedenken met kaarten en het kost nauwelijks geld of materiaal. Kwartet, domino, memorie, pesten of het grootste kaartenhuis van de wereld. Uiteraard verdient de winnaar een flinke hap slagroom.
5. Verwarming standje 18
Daar kan ik kort over zijn. Zo houd je iedereen alert en actief.
6. Naar buiten met de computergames
En over actief gesproken. Hoe krijg je jonge kids nog achter de computer vandaan? Door het gamen te integreren in real life. Zo maakten we laatst een wandeling door de regen. Mijn zoontje van vijf liep een half uur lang zonder klagen naar het treinstation. Hoe we dat voor elkaar kregen? Door er een bijzonder spel van te maken. Zo verdienden we superkrachten op het zebrapad en wisten we de vijand te ontlopen door speciale weggetjes te wandelen. We kochten extra levens door over vieze tegels heen te springen en hinkelen op de lijnen maakten ons onverslaanbaar. Ik heb nog nooit zoveel stoeptegels van dichtbij gezien. De grootste lol zonder een spatje benzine.
7. Feestjes zonder spullen
Kinderen denken bij feestjes aan cadeautjes en snoep. Logisch, ik lag er vroeger ook nachten wakker van. Maar er is genoeg te bedenken waarbij een feestje meer is dan spullen en suikers. Waarom niet een ode aan de natuur: een volle maan feest met zelfgebakken broodjes maanzaad… Of een viering van het winterseizoen met een BBQ in skipak en snowboots. Popcorn als sneeuwvlokken en warme druivensap als Glühwein. Kinderfeestjes en cadeautjes horen erbij, maar geef ook aandacht aan de simpele dingen die de natuur ons cadeau geeft. En vergeet de eenvoudige spelletjes niet: stoelendans, koekhappen (met zelfgemaakte eierkoeken) of zakdoekje leggen, spannender wordt het niet.
