Kerst is een feest van tradities. We maken het thuis gezellig, steken de kaarsjes aan, kruipen dicht bij elkaar op de bank. ‘s Avonds kijken kerstklassiekers, genieten we van extra veel lekkers en maken we de cadeautjes open. Maar hoe zit het met de traditionele kerstboom? Steeds vaker kiezen we voor duurzaam. Wat is de beste keuze voor jouw duurzame kersboom?
Welke kerstboom staat er bij jou in huis?
Onze boom speelt elk jaar de hoofdrol. Rijkelijk versierd met ballen die een speciale herinnering hebben zoals de ijsblauwe bal met het sprookje uit IJsland, de doorschijnende kersthanger waarin mijn schoonmoeder een schoentje heeft geknutseld van het geboortekaartje van haar kleinzoon. Of het ronde kartonnetjes met glitters, het allereerste knutselwerkje van ons zoontje. Zonder boom geen verhaal, zonder verhaal geen verwondering.
Hoe vanzelfsprekend die kerstboom ook is, elk jaar vraag ik me af waar ik de boom vandaan moet halen.
Ik ben wel eens naar een boer gereden die ‘m speciaal voor mij uit de grond haalde. Met kluit en al, omdat ik mijn boom een waardig leven gun. Zo ben ik thuis opgevoed. Vroeger recyclede we onze kerstboom in eigen tuin: de grond rondom het huis waar ik opgroeide was groot genoeg om een heel leven lang kerstbomen te planten. Maar nu is het minder vanzelfsprekend geworden. Onze stadstuin verdraagt heel wat struiken en planten, maar voor kalende dennenbomen is geen ruimte meer, zelfs niet voor een prachtige blauwspar. Het gevolg: vorig jaar heb ik voor de eerste keer een boom zonder kluit gekocht. En dat deed pijn.
Mijn duurzame hart kromp ineen.
Ik heb er verder geen aandacht meer aan besteed, totdat ik deze maand werd getipt over het unieke project van Suseela Gorter. Grappig genoeg had ik haar werk al eens in huis gehaald, maar wist toen niet dat het van deze Arnhemse grafisch ontwerper was. Flat Flowers heette het. Kleurrijke raamstickers in de vorm van een bos bloemen, voor mensen die altijd bloemen in huis willen hebben zonder de bosjes weg te moeten gooien. Wat dat betreft was Suseela (en ik) haar tijd ver vooruit.
Nu ging het om iets anders, al is het concept opnieuw ontzettend zinvol: een duurzame kerstboom op stof met de naam Tiny Trees.
Dit zijn milieuvriendelijke kerstbomen gedrukt op stof met ledverlichting.
Ontzettend origineel en duurzaam voor een eigentijds kerst interieur. En ze doen niet onder voor de echte boom. Door de prachtige vormgeving met verlichting lijkt deze duurzame kerstboom driedimensionaal.
Suseela had me gevonden via mijn retraites in Nederland en mindfulness tips. Ze voelde herkenning in mijn hang naar duurzaamheid. Daarom vertelde ze me over haar nieuwe missie: kerstbomen op stof om ons bewust te maken van de vanzelfsprekendheid waarmee we elk jaar een boom kopen en daarna argeloos op straat laten liggen. Omdat ze al haar tijd heeft gestoken in het ontwerp en de productieprocessen van deze duurzame kerstboom, komt ze nu tijd tekort om het op een passende en liefdevolle manier meer bekendheid te geven. Daar help ik haar graag bij, want oprecht handwerk is een van de mooiste dingen: eigenhandig creëren en delen met mensen die er blij van worden. En daarom:
Laten we een nieuwe traditie aan kerstmis toevoegen met de duurzame dennenboom.
Ikzelf wijk niet snel van tradities af en daarom wilde ik meer weten over het project. Waarom heeft deze Arnhemse ontwerper zo’n duurzame kerstbomen missie? Suseela vertelt er graag over:
Het is begonnen omdat ik het straatbeeld in januari altijd zo triest vind. Al die afgedankte kerstbomen op straat naast de vuilcontainer, zo liefdeloos.
Suseela Gorter, ontwerpster van de duurzame kerstboom
Suseela heeft al jaren een kerstboom op stof hangen. En sinds vorig jaar maakt ze deze ook voor andere mensen. En daar is het niet bij gebleven. Vanwege haar bewuste lifestyle heeft ze nu de aanplant van nieuwe bomen gekoppeld aan de verkoop van Tiny Trees. “Ik weet niet goed waar te beginnen, maar ik maak me ongerust. Misschien dat dit een piepklein beginnetje is. Vooral voor mezelf om een switch te maken als ontwerper. Om voortaan alleen nog maar producten te maken die de wereld beter maken in plaats van een product de wereld in te slingeren terwijl er al zoveel spullen zijn.”
Het is voor de creatieve maker wel wennen om dit prachtige duurzame kerstproject onder de aandacht te brengen. Verkopen en roepen zitten niet in haar DNA: “Dingen bedenken en ontwerpen wel. En de schoonheid, laten zien hoe mooi de wereld is en kan zijn. Dat gaat in stilte”, vertelt Suseela. “Maar roepen voelt zo onnatuurlijk. Tegelijkertijd ben ik zo enthousiast over de Tiny Trees dat ik het wel over de daken zou willen schreeuwen.”
Haar missie is aanstekelijk. Is het inderdaad niet vreemd of zelfs absurd dat we voor een paar weken kerstplezier een levende boom omhakken? “Zo’n boom heeft er jaren over gedaan om te groeien. En ook al worden ze er speciaal voor gekweekt, het voelt zo onnatuurlijk een boom om te hakken, binnen te zetten en daarna weg te gooien”, meent de bevlogen ontwerper. “Dus als meer mensen de Tiny Trees zouden hebben, zou dat heel wat bomen sparen. Ook omdat ik nieuwe bomen laat aanplanten van een groot deel van de opbrengst van de Tiny Trees.”
Zónder de bomen van Suseela blijft de keus onveranderd: een echte boom, een kunstboom of geen boom.
Alledrie geen fijne opties zoals Suseela opmerkt: “Een echte boom of een kunstkerstboom zijn beiden niet goed voor het milieu. En geen boom… tja, een kerstboom hoort toch wel echt bij kerst. Zo voelt dat althans. Misschien is alleen een logeerboom een goed alternatief en een boom uit je eigen tuin. Of dus de stoffen boom… de Tiny Trees. “Daarmee heb je een echte bewaarboom in huis. Je rolt ‘m na kerst op met kerstherinnering en al. En bewaart het pakketje op zolder waar alle andere herinneringen ook liggen. Ik vind dat wel een mooie gedachte, dat je elk jaar kerst viert met dezelfde boom.
De creatieve ondernemer uit Arnhem doet er alles aan om haar duurzame kerstboom op de kaart te zetten.
En daar heeft ze heel veel hulp bij nodig. Ze roept iedereen op om haar missie te delen, erover te vertellen. En natuurlijk om ze te kopen. Want de doelgroep is hartstikke breed. De boom heeft namelijk meer voordelen dan duurzaamheid. Het is een opvallend interieur item, ook erg handig als je huisdieren hebt en veilig met kleine kinderen.
“De duurzame kerstboom is alleen via de webshop verkrijgbaar“, licht Suseela toe. “En niet via winkels. Daar is geen marge voor. De productie is allemaal lokaal en best kostbaar, er zit veel handwerk in en zoals gezegd gaat een groot deel van de opbrengst naar de aanplant van nieuwe bomen. Omdat mijn webshop het enige verkooppunt is, is het belangrijk dat ik gevonden word. Daarom wil ik een volgende keer dolgraag samenwerken met andere mensen die een groen hart hebben.” Ondertussen heeft Suseela niet stilgezeten, keihard doorgewerkt en de mooiste bomen op stof geproduceerd:
De milieuvriendelijke kerstboom is deze kerst voor iedereen te koop.
Heeft de coronacrisis afgelopen jaren nog problemen veroorzaakt? “Praktisch gezien was het iets lastiger geworden, alleen al om genoeg mensen in de buurt te vinden die het naaiwerk konden doen. Werkplaatsen waren niet altijd open. Maar gelukkig heb ik inmiddels hele leuke mensen gevonden die met veel plezier achter de naaimachine kruipen.” Ondanks deze en andere hindernissen laat Suseela zich niet uit het veld slaan. Een goede vriend van me appte me afgelopen week toen ik het echt even niet meer wist:
Goed zo! Hou vol! Je doet het voor de planeet.’ Dat hielp. Maar ik doe het ook voor mezelf. Ik houd zo van mooie dingen en ik vind ze gewoon ontzettend mooi.
De Kerstboom maakster over haar duurzame missie
Suseela’s enthousiasme is net zo groot als haar groene hart: “Ik heb nog meer plannen voor duurzame producten die de wereld net een klein beetje groener, mooier en zachter maken. Ik wil ook nog veel leren over duurzame productieprocessen. Wie weet ontmoet ik via dit kerstproject een aantal bevlogen mensen en bedrijven om die volgende stappen te zetten. Laatst las ik over een ontwerpster die stof maakt van dennennaalden. Dat staat nog in de kinderschoenen, maar wat zou het te gek zijn als ik met haar kan samenwerken volgend jaar; dat mijn kerstbomen worden gedrukt op stof van dennennaalden!”
Inmiddels zijn ook de eerste milieuvriendelijke kerstkaarten geproduceerd.
“Kerstbal en kerstkaart in één. Gedrukt bij de meest duurzame drukker ter wereld, met gifvrije bio inkt zonder water en op papier waar geen bomen voor zijn gekapt”, aldus de bewuste maker.
Gezien de impact van de projecten en de tijd die alles kost, vraag ik me af of Suseela deze kerst aan haar eigen tradities toekomt. “Ik schets graag zo’n kerst zoals je in films en magazines ziet, met lange tafels vol vrienden en familie. Maar eigenlijk vier ik kerst altijd heel klein. Met mijn ouders en broer. En het geborduurde kerst tafelkleed van mijn oma dat al zo’n jaar of twintig alleen met kerst uit de kast komt. Verder best wel een eenvoudige dis. Mijn ouders houden geloof ik meer van spelletjes doen dan van een vijfgangen diner.
Mijn familieleden zijn geen lange tafelaars. Helaas. Dus we zijn vrij snel uitgegeten.
Suseela vertelt over het kerstdiner thuis
Vaak doe ik Tweede Kerstdag nog een poging met vrienden. Eigenlijk vind ik de weken voorafgaand aan kerst ook al fijn. Het heeft iets liefdevols. Om cadeautjes te maken of te bedenken voor dierbaren. In de weken voor kerst zitten mijn dierbaren dus iets vaker dan normaal in mijn hoofd.”
Dankzij de bezieling van Suseela is mijn groene kerst-hart geraakt.
Er zit zoveel persoonlijkheid, oprechtheid en liefde in haar creaties, dat iedereen zo’n stoffen boom of organic kerstkaart zou mogen hebben. Al is het maar om je werkplek te versieren tijdens het verplichte thuiswerken. Online vergaderen met het warme licht van de bewaarboom op de achtergrond. Alleen de glühwein ontbreekt er nog aan. En heb je ramen in de buurt? Ook origineel: de speciale kersteditie van platte ballen geïnspireerd op de kerstballen van Suseela’s oma! En zoals het hoort bij een duurzaam product: netjes bewaren en je kunt ze elk jaar opnieuw gebruiken.
Mijn persoonlijke missie en ambitie is geprikkeld door alles wat Suseela mij heeft verteld. Niet alleen door haar originele ideeën en milieuvriendelijke visie, maar ook vanwege haar doorzettingsvermogen. Daarom geef ik haar alle waardering die ze verdient. Als je – net als Suseela – een droom hebt en alle obstakels overwint, word je een rijk mens. Dat gun ik iedereen. Neem daarom de tijd om stil te staan bij wat je wil in dit leven en wat je kan betekenen voor de samenleving. Vanuit compassie ontstaan de mooiste ervaringen.
Nog vragen over de duurzame kerstboom?
Door al mijn enthousiasme over Tiny Trees heeft de bewaarboom veel aandacht gekregen in magazines, op online websites en Facebook. Enkele mensen hebben ook nog wat vragen gesteld om meer te weten over het productieproces en de kosten. Suseela heeft deze beantwoord en ik deel het hier met je. Misschien zit jouw vraag er ook tussen:
Is de kerstboom handgeschilderd, of welk deel is handgemaakt?
Gefotografeerd. Het hoesje op de achterzijde wordt met de hand genaaid en erop gemaakt
Is het doek en de inkt soms extra duurzaam?
Het duurzame zit o.a. in het feit dat ik geen overproductie maak. Vaak wordt een product in massa gemaakt in China. Ik maak kleine oplages in Nederland. Waardoor er geen overproductie is, geen vervuilend transport. De stof kan gerecycled worden. Ik heb nu voor deze stof gekozen omdat mijn producent ermee kan werken. En omdat ik voor brandvertragende stof heb gekozen. Wel ben ik in gesprek met twee partijen die een stof kunnen leveren die nóg duurzamer is. Maar dan moet ik nog wel een drukker vinden die ermee overweg kan. Tijd genoeg om voor volgend jaar weer een stapje duurzamer te gaan. Dat gaat sowieso in stapjes merk ik, zowel bij de ontwerper, de producent van de stoffen als de drukkers; alles moet op elkaar aansluiten.
Welk deel (hoeveel) gaat naar nieuwe bomen en kan ik er ook voor kiezen dat niet te betalen?
Dat is tien procent en het is geen optie om daar niet voor te betalen.
Zijn het de ledlampjes die het verschil maken?
Er is een zakje gemaakt op de achterzijde om de batterijhouder in te plaatsen. Dat systeem voegt echt iets extra’s toe. Je ziet bijvoorbeeld geen snoer lopen vanaf het doek naar het stopcontact (dit werkt op batterijen). Verder zitten er prachtige speldjes bij, zware beukenhouten stokken waardoor het doek mooi recht hangt en een ophangkoord (leather look).
Zijn er ook reviews of gebruikers foto’s ergens te zien?
Ik vraag aan iedereen die iets koopt om een foto te sturen. Zodra deze binnen zijn, komen ze op de site erbij.
Wat zijn de verzendkosten van de tiny trees?
Dat staat op de site: € 7,95 voor de boom van 90 x 120 cm en € 11,95 voor de grote boom van 120 x 180 cm (tarieven van postnl).
Hoe uniek is het? Ik heb het al eerder ergens gezien.
Er zijn inderdaad andere kerstbomen in omloop: Onscherpe fotografie, goedkope stof, vaak zonder verlichting, massaproductie in China. Tja, wat kan ik hier over zeggen. Ik begrijp de vraag maar het is appels met peren vergelijken. De Tiny Trees zijn van begin tot eind met veel liefde en geduld gemaakt. Aan alles zie en voel je de kwaliteit. Wat dat betreft is het jammer dat ik geen winkel heb; als je ze naast elkaar zou zien, dan zou die vraag over de verschillen er helemaal niet zijn.
De kleine kerstboom kost €69 en de grote €139, een aanzienlijk bedrag?
Per jaar kost de boom maar een paar euro. Bovendien is het een eerlijke prijs. Een groot deel gaat naar de drukker, dan gaat er nog een deel naar de werkplaats voor het maken van de zakjes, ik betaal de inkoop van dozen, lampjes en natuurlijk de donatie aan de bomen. Het is lokaal handwerk, geen massaproductie, perfecte kwaliteit en je kunt de boom langer gebruiken. Ik heb heel bewust gekozen om niet in China te produceren. Maar hier. En de materialen en uurprijzen zijn gewoon hoger in Nederland dan in China. Als ik het voor het geld zou doen, had ik het nooit gedaan.
