Wat heeft je hart te vertellen? Ik kruip graag naar binnen om het te horen, maar ik kan het niet verstaan vanwege het oorverdovende lawaai van mijn brein. Mijn hart zwijgt en wacht totdat ik mijn rust heb gevonden. Het dwingt me bewust te zijn en te voelen wat er in mij leeft.
Kan jij je hart nog horen?
Een grotere uitdaging is er niet: in kalmte voelen wat je hart te vertellen heeft. Het vraagt je de afwezigheid van je denken op te zoeken en je tijdelijk af te schermen van alles wat vanzelfsprekend is. Even geen werk, geen agenda met een planning, onbereikbaar voor telefoon en mails en alle entertainment buiten de deur. Om je echt te verbinden met je hart moet je radicaal aan de slag. Ik nam mijn hart mee naar een Tibetaans klooster in België.
Ik gaf mezelf een weekend met intensieve beoefening van hartgericht ademen en mediteren
Drie dagen verbleef ik in de vreedzame gemeenschap van het Tibetaanse klooster Yeunten Ling in het Belgische Huy. Alles stond in het teken van loving kindness ofwel ‘liefdevolle vriendelijkheid’. En dankzij de begeleiding van hartcoherentie en meditatiecoach Frédéric Coppieters leerde ik mijn hart te verbinden. Frédéric was jarenlang gevechtspiloot en instructeur bij Defensie: “Als klein kind wilde ik altijd piloot worden. Ik ben ontzettend dankbaar dat ik tien jaar in een F-16 mocht zitten, maar in 2015 kwam ik in aanraking met het boeddhisme. Ik was meteen overtuigd en wilde de rest van mijn leven aan boeddhisme en meditatie besteden.” Inmiddels is de voormalige piloot niet alleen meditatieleraar, maar ook hartcoherentie coach.
Mijn keuze voor deze hartgerichte retreat was geen willekeur
Vijf jaar geleden had ik het klooster met de imposante en rijkelijk versierde boeddhistische tempel al bezocht. Ik leerde er mediteren met Lama Tashi Nyima, een gedreven leraar uit Bhutan. Deze boeddhistische monnik was op zesjarige leeftijd ingetreden in het klooster van Sonada in Bhutan. Daar ontmoette hij verschillende monniken waaronder Lama Karta die bepalend zou worden voor het klooster in België. De twee toegewijde boeddhisten werden goede vrienden en jaren later liet Lama Karta, die inmiddels de westerse kloostergemeenschap in Yuenten Ling leidde, hem naar België te komen. Sindsdien begeleidt Tashi Nyima verschillende retraites in het klooster en wordt hij erkend als groot meditatiemeester. Daarom beoefende ik bij hem de grondbeginselen en lessen van oorspronkelijk mediteren.
Omdat ik me destijds zo thuis had gevoeld in het klooster van Huy wilde ik hier opnieuw verblijven
Een weekend retreat met de teachings van ‘hartbewaker’ Frédéric leek mij de perfecte gelegenheid om mijn meditaties te verdiepen. Deze retreat beloofde een combinatie van mediteren en wetenschappelijke biofeedback. Ik keek uit naar een zichtbaar antwoord vanuit mijn hart.
Gedurende vier hartcoherentie sessies inspireerde Frédéric iedereen tot effectieve verbinding met ons hart
Hij liet ons niet alleen voelen, maar ook zien hoe krachtig je adem en hart samenwerken. Ook deelde hij inzichten over ons zenuwstelsel en fysieke overlevingsmechanismen vanuit de prehistorie tot aan nu. Ons innerlijke stress systeem is miljoenen jaren oud en stelt ons in staat te leven en overleven. De ‘enige’ zorg die onze voorouders hadden was: eten vinden en ondertussen voorkomen dat je zelf werd opgegeten. Tegenwoordig is ons zorgenlijstje zó uitgebreid dat het oeroude systeem niet meer toereikend is. We kwellen onszelf met financiële zorgen, stress over familie en vrienden, de hypotheek en leningen, het werk dat we doen, onze gezondheid en sociale status. De uitdagingen stapelen zich op en onze oorspronkelijke systeem voor stress management kan dit niet meer adequaat verwerken. Daarom belanden we massaal in een burn-out en ondervinden zoveel mensen angstklachten. Inmiddels hebben 1,3 miljoen mensen in Nederland last van burn-out klachten (cijfers TNO 2021). Deze omvangrijke stress epidemie vraagt om een pragmatische aanpak.
Hoe kun je zelf aan de slag om stress te managen?
Hartcoach en meditatieleraar Frédéric toonde ons hoe je stress vermindert door je adem actief te sturen en je brein helder te maken. Ik mocht het allemaal voelen, overdenken en doen. Het was geen magie of een zwevend wonder, dit was concreet en effectief en daarom de juiste weg voor een pragmatische avonturier zoals ik.
De grens tussen wetenschap en spiritualiteit wordt steeds dunner. Veel wetenschappelijke onderzoeken valideren vandaag de dag eeuwenoude kennis en wijsheid. Hartcoherentie is in perfecte synergie met verschillende spirituele praktijken, zoals yoga en meditatie.”
Frédéric Coppieters, Hartcoherentie coach en meditatieleraar
Hoe maak jij positief gebruik van hartcoherentie?
Bij hartcoherentie synchroniseer je jouw ademhaling met je hart. Door gericht adem te halen in een evenwichtig ritme, vier tot zes tellen inademen en weer uit, breng je rust in je adem. Dit heeft vervolgens een positief effect op de balans in je hartslag. En met balans bedoel ik niet alleen een rustige hartslag (het aantal slagen per minuut), maar dat er ook genoeg variatie zit in de kracht van je hartslag. Dit samen noem je hartritme variabiliteit (HRV). Een gezonde HRV zorgt ervoor dat je meer veerkracht hebt en dus makkelijker omgaat met onverwachte en moeilijke situaties in je dagelijkse leven.
Het trainingsinstituut HeartMarth, waartoe ook Frédéric behoort, zegt hierover: “Als we gestrest zijn, gejaagd of een onprettig gevoel ervaren wordt onze HRV meer chaotisch en schokkend.
Door te mediteren waarbij je de adem gericht stuurt en bij het oproepen van een positief gevoel laat je HRV een meer harmonisch patroon zien. De reden daarvan is onder meer dat ademhaling en hartslag zich op elkaar gaan afstemmen.
Recentelijk heeft onderzoek aangetoond dat het hart de sterkste elektrische en magnetische velden zijn in het lichaam.
Niet de hersenen zoals in het verleden werd aangenomen. De Amerikaanse auteur Gregg Braden, internationaal bekend als een pionier in het overbruggen van wetenschap, spiritualiteit en
de realiteit, zegt hierover: “Het brein heeft wel degelijk een elektrisch veld en een magnetisch veld. En ze zijn relatief zwak in vergelijking met het menselijk hart. Dus als we wezens zijn die ontworpen zijn om te communiceren met de wereld om ons heen, en die wereld is een elektrische en magnetische wereld, is het voor mij volkomen logisch dat onze communicatie niet noodzakelijkerwijs verbaal is. Maar dat het energetische communicatie zou zijn met het ene orgaan in ons lichaam dat ervoor ontworpen is, en dat is ons hart
Een coherent hart vergroot je weerstand en draagt direct bij aan de daling van je stressniveau.
Daardoor wordt de communicatie tussen je hart en brein helder. Zo maak je keuzes die goed voor je zijn in plaats van acties die je nog verder in het nauw drijven. Denk maar aan hevige discussies tijdens een ruzie. Je brein is dan zo van slag dat je nauwelijks helder kunt denken. Of iemand die uit het niets een opmerking maakt die je compleet overrompelt. Je weet even niet meer wat je moet zeggen en je bent in de war. Dat zijn de momenten waarop je hart en brein niet meer met elkaar communiceren. En dat kost je heel veel energie en verhoogt je stress niveau.
Als we gestrest zijn, gejaagd of een onprettig gevoel ervaren wordt onze HRV meer chaotisch en schokkend. Bij rustig in- en uitademen en bij het voelen van een positieve gevoel zal onze HRV een meer harmonisch patroon laten zien. De reden daarvan is onder meer dat ademhaling en hartslag zich op elkaar gaan afstemmen.
inzichten via het hartcoherentie instituut HeartMath Benelux
Door rustig ademhalen te trainen tijdens de retreat kwam mijn lichaam in balans. De verbinding met mijn hart werd sterker. De monitor waarmee ik verbonden was (een sensor van mijn oor richting de computer), liet geen twijfel bestaan. Mijn veerkracht was nog nooit zo groot geweest. En ik voelde het ook. De onrust verdween uit mijn lichaam en maakte plaats voor warmte, kalmte en tevredenheid. De biofeedback gaf me de wetenschappelijke bevestiging, maar het meest gelukkig werd ik van mijn gevoel. De stille glimlach van mijn binnenste bracht een voelbaar zachte expressie op mijn gezicht, het begin van loving kindness.
Wil je oefenen met hartcoherentie (ook zonder apparatuur)?
Maak een begin door te tellen als je ademt. Vier tot zes tellen inademen en weer uit. Doe dit een paar minuten achter elkaar. Als je hier wat mee hebt geoefend, betrek je jouw hart erbij. Ga opnieuw rustig ademen en breng ondertussen je handen naar je hartstreek. Plaats al je aandacht op dit gebied en blijf rustig ademen. Zo breng je jouw lichaam in balans en versterk je de communicatie tussen je hart en je brein. Ideaal als je wil herstellen van een stressvolle ervaring of een uitputtende dag.
Door de verbinding met je hart te trainen word je er steeds beter in
Gebruik het daarom ook als je negatieve emoties ervaart tijdens een vergadering, gesprek of ontmoeting. Trek je even terug, bijvoorbeeld door een koffie- of toiletpauze, en breng de rust in je ademhaling. Plaats je handen op je hart en neem een moment voor jezelf. De hevigheid van de situatie zal afnemen en je emoties komen tot bedaren. Je brein herstelt en je gedachten worden helder. Is de negatieve impact zo groot dat je niet herstelt? Blijf oefenen, want elke stap is er een. Het geeft je meer zelfvertrouwen. Door deze oefeningen ontdek je waartoe je in staat bent; dat zelfregulatie een tool is om je hart te laten spreken met je mind. Geen afhankelijkheid van middelen, mensen of een situatie die je tevergeefs probeert te veranderen, maar volledige inzet vanuit je innerlijke kracht. Dapper en trots op waar jij toe in staat bent.
Wat vertelde mijn hart?
Door alle oefeningen tijdens de retreat ontdekte ik nog meer. Ik kon mijn hart eindelijk verstaan en de boodschap was stevig, een wens voor mezelf en mijn omgeving. En die boodschap deel ik hier: Ik verlang naar een samenleving die het ego ontstijgt. Ik ervaar al jaren dat egocentrisme de groei van alles beperkt. Niemand is het middelpunt van deze aarde. De enige reden dat we leven én overleven is de connectie met alles om ons heen en in onszelf. Ons lichaam werkt zonder enige aarzeling. We hoeven ons hart niet te vragen of het klopt; het is niet nodig om de adem ‘aan’ te zetten. Daarbuiten is het niet anders. De zon komt op en gaat onder om ons in leven te houden. Het water stroomt uit zichzelf. En elke dag groeien gewassen om ons te voorzien van voedsel. Het lijkt allemaal zo vanzelfsprekend, maar niets is minder waar. Leven is magie en ons hart de beste raadgever. Ik doe er alles aan om samen te vertrouwen op een groeiend bewustzijn. Als we ons hart horen, zal ons brein het juiste doen.
Van belang zijn niet de gebeurtenissen in ons leven, maar de perceptie die vertrekt vanuit ons bewustzijn.
LAma Tashi Nyima
Wil jij ervaren wat er in jouw hart leeft?
Je hart heeft aandacht nodig. Kies ervoor om ernaar te luisteren. Zo ontdek je wat jou te doen staat als het om je heen onrustig wordt. Je bewustzijn zal je de juiste wijsheid influisteren. Zoek de antwoorden niet buiten jezelf, maar respecteer het leven in jou. De beste raadgever staat dag en nacht voor je klaar: je hart. Neem jezelf serieus en leer de weg naar je hart begrijpen.
Geïnspireerd door mijn teachers en ervaringen heb ik voor jou de 1-daagse retreat Heel je Hart georganiseerd. Compassie en mindfulness trainer Wendy Kersemaekers neemt je deze dag mee naar je hart. “We leven vaak enkel vanuit het hoofd, een overlevingsstand, en niet vanuit het hart. Om heel te worden gaan we aandacht geven aan alle losse en gebroken stukjes in je.
Alles is er al, je hoeft alleen maar te zijn. We gaan onszelf weer verbinden met het hart, door te leven vanuit heel je hart.
mindfulness trainer en coach Wendy Kersenmaekers
