Vader worden terwijl je een documentaire maakt over sterven? Het overkwam filmmaker Misha Beliën. Hij mocht op bijzondere wijze ervaren hoe leven en dood naadloos in elkaar overgaan. “De laatste gast die ik filmde in een hospice, overleed op de dag dat mijn zoon werd geboren.”
Misha leerde ik twee jaar geleden kennen tijdens het bezoek van de Dalai Lama aan Nederland. Hij en ik allebei gefascineerd door het boeddhisme en ondernemend creatief, ik als marketeer en schrijver, hij als filmmaker. Bovendien zetten we ons allebei in voor Bodhi, een journalistiek platform voor zingeving. De laatste jaren heeft Misha mooie documentaires gemaakt waarin hij op eigenzinnige wijze het leven in beeld brengt, met een diepe observatie van alles wat zich voordoet.
Vanuit zijn filosofische achtergrond stelt Misha vragen over de mens en de wereld waarin we leven.
“Wat is mooi, wat is waar, wat is goed? Geïnspireerd door deze vragen volgde ik de opleiding ‘Beeld en taal’ aan de Rietveld Academie”, schrijft Misha. Naast zijn master en educatieve master filosofie aan de Radboud Universiteit, verdiept hij zich sinds 2008 in het zenboeddhisme. “Door veel te werken met deze vragen is er in de vorm van een levenspraktijk voor mij een antwoord ontstaan. Zo probeer ik door het maken van waardevolle films en het beoefenen van de zenfilosofie onze innerlijke ervaring van verbinding te oefenen”, aldus de mindfulle filosoof.
Onlangs kreeg hij de opdracht een boeddhistisch hospice te filmen.
Hoe ga je als filmmaker om met zoiets intiems als het stervensproces? Op de website Bodhi vertelt hij erover: “Dat was inderdaad spannend, want er ligt een taboe op aftakelen en sterven. Veel mensen houden dit liever uit het zicht. Daar met de camera bovenop gaan zitten, is natuurlijk het tegenovergestelde.” Op Bodhi lees je ook over het indringende afscheidsgesprek dat hij filmde tussen een stervende moeder, haar man en hun dochter.
De film ‘Loslaten in de liefde’ is dankzij Misha’s boeddhistische blik een betekenisvol document geworden.
Door het intieme portret van medewerkers, gasten en bezoekers komt de dood ontzettend dichtbij zonder dat het akelig wordt. Als kijker ervaar je een groot respect voor het leven in de vorm van ‘een basisvertrouwen dat het goed is’.
Behalve inzicht in leven en dood zie je de mensen die Hospice De Liefde draaiende houden. Gedurende de film ontstaat onderlinge verdeeldheid over de wijze waarop het boeddhisme richtinggevend moet zijn voor de laatste levensfase. Deze dynamiek, en die van de gasten en bezoekers, heeft Misha in alle rust verfilmd.
De productie van de film markeert een bijzondere periode in het leven van Misha: “Op 18 september werd ons zoontje Yura Ilja Beliën geboren. In diezelfde periode kwam mijn documentaire over loslaten en sterven ter wereld. Voor mij een hele bijzondere eenheid van leven en dood.” De film heeft hij dan ook opgedragen aan Yura.
De documentaire wordt uitgezonden op 8 november NPO2 om 15.20u bij De Boeddhistische Blik (KRO-NCRV). Of terugkijken via NPO Start.
