Recent bekeek ik ‘In Pursuit of Silence’, een zoektocht naar de ervaring en betekenis van stilte. In deze documentaire blijkt hoe nauw stilte en geluk met elkaar verbonden zijn. En zo voel ik het ook. Stilte is geen voorwaarde voor geluk, maar we kunnen wel erg gelukkig zijn bij de afwezigheid van geluid. Einde aan de herrie betekent voor mij zoveel als rust. Ofwel een moment van zijn waarbij mijn gedachten niet meer praten en zuivere aandacht hebben voor het enige geluid in mijn lichaam: de hartslag. Want echt stil wordt het nooit. Zo lijkt stilte een ‘concept’ dat wij bedacht hebben, maar geen objectieve waarde heeft. Alles verandert en beweegt, ook als we niet meer praten. In stilte spreekt ons gevoel en dat is krachtiger dan honderd decibel geluid.
Bevrijden van stilte
Overigens dwingt de film ons tot een zekere vorm van concentratie waardoor het bekijken ervan bijna meditatief is, dat is ook de bedoeling van regisseur Patrick Shen. Tegelijkertijd maakt de film wat onrustig vanwege de diversiteit aan fragmenten en momenten. Het is daardoor lastig om de verhaallijn te volgen, als die er al is. Want behalve ‘een vrije nabootsing van ons metabolisme’, gebruikt Shen geen beproefde verhaalstructuur. En dat wil hij ook niet. Het gaat hem er niet om de stilte te vangen, maar te bevrijden in beeld.
Stilte van Japan
Wat mij het meest aanspreekt zijn de scenes van de Tekishinjuku tempel in Japan, vooral omdat ik als zestienjarige in Japan ben geweest. Mijn puberbrein was toen nog veel te luid om de zen cultuur van Japan diep te ervaren, maar denkend aan die tijd wordt mijn waardering voor deze reis steeds groter. Nooit zal ik vergeten hoe ik via de eindeloze treden het kloostercomplex Kōtoku-in betrad. En dat ik geïntrigeerd was door de Grote Boeddha van Kamakura. Ik had nog geen woord gelezen over de prins uit India, Tibet of mindfulness, maar het was adembenemend mooi. Graag zou ik het land opnieuw bezoeken en thee drinken zoals in de film of de stilte horen in het Japanse veld.
Trailer In Pursuit of Silence:
