Interbeing gaat uit van het bewustzijn dat alles met elkaar is verbonden; we inter-zijn. De grondlegger van dit principe is de Vietnamese zenleraar Thich Nhat Hanh (overleden in 2022). Hij is ook de wereldbekende monnik die mindfulness naar Europa bracht. Vanwege zijn vreedzame inzet tijdens de Vietnam oorlog werd hij verbannen uit zijn land. Hij vertrok naar Frankrijk en richtte daar de kloostergemeenschap Plum Village op. Deze gemeenschap is inmiddels uitgegroeid tot een bekende orde waar je als leek welkom bent om mindfulness te beoefenen. Interbeing ligt ten grondslag aan alles wat er op deze plek wordt gedaan met hart, hoofd en handen.
Het inzicht van interbeing
Alles is afhankelijk van al het andere om zich te manifesteren. Je bent wie je bent dankzij al het andere waarvan je afhankelijk bent, daar gaat het om bij interbeing. Dankzij de zon, het water en bijvoorbeeld zuurstof kan jij als mens bestaan. In feite besta je uit niet-menselijke elementen. Je kan het zien als een soort leegte, een oer-zijn waarin geen ego meer bestaat. Je bent verbonden met alles in en om je heen.
Op een herkenbare manier zie je dit terug in het gedrag van kinderen. Als je een kind nauwlettend observeert, is het gemakkelijk om de moeder en vader, grootmoeder en grootvader erin terug te zien. De manier waarop het kind eruit ziet, de manier waarop ze handelt, de dingen die ze zegt. Zelfs haar vaardigheden en talenten zijn typerend. En als je soms niet begrijpt waarom ze zich op een bepaalde manier gedraagt, is het zinvol je te realiseren dat ze een ‘voortzetting’ is van het leven dat aan haar bestaan vooraf is gegaan.
Het kind staat niet op zichzelf, ze is een voortzetting, het levende bewijs van inter-zijn.
Er is een bioloog genaamd Lewis Thomas die op praktische wijze beschrijft hoe ons menselijk lichaam wordt ‘gedeeld, gehuurd en bezet’ door ontelbare andere kleine organismen. Zonder deze organismen zouden we geen spier kunnen bewegen of geen gedachte zouden kunnen denken. ‘Ons lichaam is een gemeenschap en de triljoenen niet-menselijke cellen in ons lichaam zijn nog talrijker dan de menselijke cellen’, vertelt Thomas.
Zonder hen zouden we hier nu niet kunnen zijn. Zonder hen zouden we niet kunnen denken, voelen of spreken. Er zijn geen eenzame wezens. De hele planeet is één reusachtige, levende, ademende cel, waarvan alle werkende delen in symbiose met elkaar verbonden zijn.
bioloog genaamd Lewis Thomas over verbinding
Als we diep in de aard van het zijn kijken, zullen we de aard van het inter-zijn ontdekken, omdat het onmogelijk is dat iets alleen is. Een bloem is gemaakt van elementen die geen bloem zijn, zoals de wolk, de zonneschijn, het zaad en de aarde, dus moet ze met al het andere verbonden zijn. Zijn betekent samen zijn, en de woorden “samen zijn” onthullen meer realiteit dan de woorden “zijn”.
Hoe ervaar jij interbeing?
Ga buiten een wandeling maken en observeer de natuur. Welke elementen zijn van invloed op jouw bestaan? Hoe zou jouw leven eruit zien zonder de zon? En kan je eigenlijk wel leven zonder die warmte? Word je bewust van jouw verbondenheid met de aarde en die van elk levend wezen. Niets heeft een afzonderlijk zelf. Die visie bevrijdt je van het ego. Je bent ‘leeg’ en tegelijkertijd verbonden.
Kies een dag waarop je bijhoudt wat interbeing inhoudt voor jouw dagelijks leven.
Vergoot je bewustzijn van interbeing door op te merken wie en wat er voor nodig is om te leven. Gedurende vijf momenten maak je een opsomming van jouw verbondenheid met de natuur. Gebruik telkens maximaal vijf zinnen om die relatie te beschrijven. De vijf momenten zijn:
- Aankleden
- Ontbijten
- Werken
- Boodschappen doen
- Avond eten
Bij het aankleden is het misschien vanzelfsprekend dat je een katoenen T-shirt aantrekt, maar kijk eens goed. Dit kledingstuk is afkomstig van een katoenplant die is bewerkt door een katoenboer die het vervolgens heeft verkocht aan een handelaar die er op zijn beurt kleding van heeft laten maken door vrouwen in een fabriek. De keten van verbondenheid is eindeloos en eindigt niet bij jou. Het gaat verder, want nadat jij jouw kleding naar de kringloop hebt gebracht of weggedaan vanwege gaten en vlekken, vindt jouw textiel een weg naar de afvalverwerking waardoor het mogelijk weer in de aarde terechtkomt.
De dimensies van interbeing
Als je regelmatig stilstaat bij je verbondenheid met de natuur wordt het steeds makkelijker om dit inzicht te ervaren. Het vraagt enige oefening en tijd om echt te voelen wat interbeing betekent, maar als je ervoor openstaat wordt het steeds eenvoudiger. Op verschillende dimensies volg je de weg naar interbeing:
- Intra-ecologisch: Je begint met de relatie met de natuur in jezelf. Wat voel jij elke dag en waar komt dit vandaan? Hoe worden jouw gedachten gevormd en welke verhalen vertel jij jezelf?
- Inter-ecologisch: Wat is jouw verbondenheid met de natuur die je waarneemt? Wat is de kracht van de zon in jouw leven? Hoe bepalend is de regen voor jouw bestaan?
- Intra-ecocentrisch: Op welke manier verhoudt zich jouw innerlijke natuur tot die van andere mensen? Hoe bepalend is wie jij bent voor de identiteit van de mensen met wie je verbonden bent?
- Inter-ecocentrisch: Hoe ziet de eindeloze verbondenheid van alles eruit? Hoe ervaar jij het volledige inter-zijn met alles op aarde?
Het zal je steeds makkelijker afgaan om te ‘inter-zijn’. In onze westerse wereld zijn we zo gewend om onszelf te ervaren als een afgescheiden identiteit. Het ego stuurt ons en we sluiten ons af voor de natuurlijke kracht waarmee we voortdurend verbonden zijn. Door te oefenen ga je steeds sterker ervaren wat interbeing inhoudt.
Niets kan op zichzelf bestaan. Het moet afhankelijk zijn van elk ander ding. Dat wordt inter-zijn genoemd. Zijn betekent inter-zijn. Het papier inter-is met de zon en met het bos. De bloem kan niet alleen bestaan; ze moet inter-zijn met aarde, regen, onkruid en insecten. Er is geen zijn; er is alleen inter-zijn.
zenleraar Thich Nhat Hanh over interbeing
De ervaring van interbeing
Om te ervaren wat interbing inhoudt is het belangrijk dat je mindfulness beoefent. Daardoor verandert het perspectief op je leven en ontstaat ruimte voor verbinding. Mindfulness houdt in dat je zonder oordeel aandachtig leeft in het huidige moment. Mindfulness is dus een belangrijke voorwaarde om interbeing te ervaren. Door aandacht te hebben voor het huidige moment ga je ervaren dat je in alles verbonden bent met je omgeving.
Deze film over Thich Nhat Hanh neemt je mee in het klooster in: Terwijl je de vertragende beelden van deze documentaire op je in laat werken, wandel je zelf Plum Village binnen, het Franse klooster waar Thay (zoals de leerlingen Thich Nhat Hanh noemen) heeft gewoond en zijn leerlingen nog steeds wonen. Komende vanuit onze drukke westerse wereld zijn de eerste minuten misschien nog wat onwennig, maar na enkele ogenblikken voel je de gejaagdheid van je af glijden en beland je in een wereld die oneindig vredig en kalm lijkt te zijn. Het mooie aan Walk With Me is de puurheid en waarheid waarmee deze mindfulness film de dagelijkse praktijk ontrafeld. Puur omdat de kloosterlingen en hun leraar zeer close worden gevolgd. Alsof je in hun schaduw staat en samen met hen lacht, huilt en twijfelt over de grote keuzes in het leven.
