Eenvoud thuis, een simpel leven en alles om rust te vinden. Daar verlangen we regelmatig naar. In het westen lijkt dit onmogelijk, terwijl Aziatische huizen een toonbeeld van minimalisme zijn. Op zoek naar inspiratie voor eenvoud thuis.
Eerbied voor natuurlijke eenvoud
Mensen met respect voor eeuwenoude tradities en een hoofdrol voor natuurlijke materialen, dat herken je in de Japanse architectuur. In een land waar eerbied voor mensen en natuur sowieso hoog in het vaandel staan, is dat geen verrassing. Dat merkte ik ook tijdens mijn bezoek aan Japan eind jaren negentig. Toch is het wonderlijk te zien hoe de Japanners deze grondhouding toepassen in hun woonomgeving. Organische vormen die je in het westerse denken niet voor mogelijk houdt en unieke toepassingen van materialen die je kijk op wonen compleet verandert. Ontdek de verrassende wooninspiratie voor eenvoud thuis uit Japan.
Natuur en kwaliteit van wonen
De Japanse verbondenheid met de natuur herken je ook in de bouwstijl en het kleurgebruik. De omgeving dicteert de bouwstijl en niet andersom. Daarom maken ze ook veelvuldig gebruik van materialen die de omgeving voortbrengt zoals hout en beton. En ook rijst is niet weg te denken uit het Japanse huis. Nog steeds vind je op veel plekken de oorspronkelijke tatami: matten geproduceerd uit de kern van rijststro. En kamers worden vaak gescheiden door schuifpanelen met rijstpapier. De ruimtes zijn functioneel klein: kwaliteit is leidend, niet de omvang.
Binnen is gericht op buiten
Desondanks speelt ruimte wel een grote rol. Dit is af te leiden uit de traditionele Japanse huizen met de tatami vloeren en schuifwanden. De nadruk ligt op de openheid van een ruimte en op de opening naar buiten. Niet op het leven binnenshuis zoals in veel van onze huizen het geval is. Daardoor lijkt het ook alsof Japanners geen spullen hebben. Ze lijken meesters in de kunst van het ontspullen thuis. Nergens zie je serviesgoed, boeken, schrijfwaren of documenten. Maar schijn bedriegt: alles is verborgen achter wanden en kasten die door hun gelijkenis met de muren in het zichtveld wegvallen.
Klein als wooninspiratie
In een land dat voor driekwart uit bergen bestaat, is de bevolking genoodzaakt een uitweg te zoeken. En dat doen de Japanners vlak bij de zee. Zo’n tachtig procent van de ruim 130 miljoen inwoners woont in de grote steden bij zee. Dat maakt het gebruik van authentieke materialen in een dichtbevolkte omgeving niet altijd rendabel. Zo zie je in de grote steden weinig inspirerende flats, die zoveel mogelijk mensen moeten herbergen. Kleine appartementen waar de eigenaren al hun spullen moeten bewaren, zijn nog rommeliger dan de gemiddelde studentenkamer in Nederland. Bovendien slaapt een deel van de Japanners op de grond in plaats van in een bed. Na de nacht kunnen ze de matrassen (futons) eenvoudig opbergen zodat ze de kamer voor andere doeleinden kunnen gebruiken.
Rust en reinheid thuis
In de plaatsen en dorpjes waar nog genoeg ruimte en creativiteit is, word je getrakteerd op verrassende woningen en inspirerende ideeën. Hier komen verleden en heden samen dankzij de visie van architecten met een open mind: veelal jonge mensen die eenvoud en eerbied samenbrengen tot woningen die weinig tierelantijn nodig hebben. Het huis spreekt voor zichzelf: rust en reinheid. En dat is de ultieme vorm van zen wonen en eenvoudig leven.
Intiem en functioneel bouwen
Overigens wonen Japanners niet alleen klein uit ruimtegebrek. Uit onderzoek van de Amerikaanse architect Naomi Pollock blijkt dat de familie een centrale rol speelt in huis. Het gezin wil elkaar kunnen zien of in ieder geval horen zonder dat je daarvoor lange gangen door moet lopen. En dus is de leefruimte intiem. Pollock kwam er ook achter waarom veel Japanse huizen lijken op boxen die aan elkaar zijn geplakt. Vroeger was het namelijk zo dat een ruimte makkelijk vervangen moest kunnen worden als deze niet meer functioneel was. In plaats van een verhuizing werd een afzonderlijke kamer opnieuw gebouwd en kon het gezin op dezelfde plek blijven wonen.
Traditionele en moderne bouw
De Japanse bouwkundige tradities zie je ook terug in de constructies van de huizen. Met name de traditionele bouw van tempels is nog steeds richtinggevend voor moderne bouw. Zoals de houten constructies die oersterk zijn zonder dat er een spijker of schroef aan te pas komt. Dat moet ook wel in een land dat regelmatig wordt getroffen door hevige aardbevingen. Zo is een groot deel van de eeuwenoude tempels overeind gebleven na verschillende rampen, terwijl de hedendaagse woningen van beton en staal verwoest werden. Hout brengt harmonie en ruimte voor beweging, daarom kiezen architecten regelmatig voor de traditionele constructies met hout in gebieden die gevoelig zijn voor aardbevingen.
Eenvoud thuis uit Japan
Laat je verrassen door unieke vormgeving van Japanse architecten. Op onvoorstelbare wijze weten zij harmonie en eenvoud thuis te brengen.
Een woning ontworpen door architect Hiroshi Nakamura:
Harmonie in de natuur ontworpen door architect Hiroshi Nakamura:
Hiroshi Nakamura heeft ook een verrassende bungalow ontworpen:
Kengo Kuma heeft een prachtige woning ontworpen midden in de Japanse natuur:
Het werk van Shigeru Ban geeft ook geweldige inspiratie om in harmonie te wonen:
En de manier waarop Shigeru Ban met hout werkt is indrukwekkend:
Nog meer indrukwekkende wooninspiratie van Shigeru Ban:
Waarom conformeren aan het gangbare straatbeeld? Shuhei Endo maakt indruk met een bijzondere stadswoning:
Issei Suma tekende het ontwerp voor deze bungalows in de Japanse natuur inclusief een prachtig bad dat ook voor senioren met rolstoel toegankelijk moest zijn:
Minimalisme thuis?
Lees ook de selectie van acht woonideeën om je huis helemaal zen te maken.
Voor nog meer ‘eenvoudige’ inspiratie kun je de programma’s van één van mijn favoriete Britse architecten bekijken: Piers Taylor. Samen met de Britse actrice Caroline Quentin reist hij over de wereld om de meest uitzonderlijke huizen te bezoeken. Voor de BBC heeft hij een mooie serie gemaakt om je wooninspiratie te voeden.
