Thupten Jinpa is een man met scholing in zowel de westerse filosofie als theologie. En hij doceert aan de universiteit in Canada. Bovendien is hij al meer dan dertig jaar de vaste vertaler van de Dalai Lama. En daardoor kan hij als geen ander in duidelijke taal uitleggen wat de Tibetaanse spirituele leider bedoelt als hij aan een stuk door ratelt over de boeddhistische leer. Want als de Dalai Lama eenmaal op stoom is, kan niemand hem nog onderbreken. Behalve Jinpa.
Cultiveer compassie en word gelukkig.
thupten Jinpa, Compassie docent en boeddhist
Compassie voor beginners
Dat Jinpa inmiddels zelf boeken heeft geschreven en een instituut heeft opgericht voor compassie training, is een logisch gevolg van zijn jarenlange scholing in het boeddhisme. Zijn samenwerking met de Dalai Lama is natuurlijk de ultieme voedingsbodem voor alles wat met compassie te maken heeft. Het leven van de 14e Dalai Lama staat immers volledig in het teken van naastenliefde in de hoop dat we allemaal een weg uit het lijden vinden.
Eigentijdse compassie
Terwijl de boeddhistische leer stevige diepgang vereist en mij regelmatig hoofdpijn bezorgt (want boeddhistisch eenvoud is ontzettend complex), is de uitleg van Jinpa vaak praktisch en eigentijds. Social media is hem niet vreemd en de impact van de Westerse 24-uurs economie gaat ook aan hem niet voorbij. Bovendien leeft hij niet in afzondering: hij heeft een vrouw en twee kinderen (nu 19 en 21 jaar) met wie hij in Montreal woont. Hij begrijpt de uitdagingen van mindfulness in een hectisch gezinsleven, iets dat we van de monniken en nonnen in een bergklooster niet kunnen verwachten.
Ons leven is al complex genoeg. En dus houdt de geleerde monnik het simpel.
Haal alles weg wat ons differentieert.
Thupten Jinpa, directeur Compassion Institute en meditatieleraar
Vergeet taal, ras en geslacht, en ontdek hoe gelijk we overal ter wereld zijn. Ook al zijn we mijlenver van elkaar verwijderd, we delen een gemeenschappelijke werkelijkheid. En die is fundamenteel. Stel jezelf maar eens de vraag: willen we niet allemaal dat onze kinderen gelukkig zijn? Daar hoef je geen boeddhist, christen of moslim voor te zijn. Geluk overstijgt religies evenals de sleutel tot geluk: compassie. Daarom bekijkt Jinpa compassie niet alleen vanuit een boeddhistisch framework. Het is een universeel medicijn voor een leven in mentale verwarring.
Hoe draagt compassie bij aan geluk?
Jinpa en zijn wetenschappers hebben compassie onderzocht en ontdekt: Actief helpen maakt ons gelukkig, sociaal en geeft lange termijn voldoening. Om precies te zijn:
- Gelukkig: iemand helpen geeft ons een soort chemical high die te vergelijken is met het eten van chocolade.
- Sociaal: door ons actief te verbinden met andere mensen ontwikkelen we een weerbaarheid tegen eenzaamheid. Het is een soort buffer tegen de zwijgende stilte.
- Voldoening: iets betekenen in het leven van een ander geeft ons voldoening en dat draagt bij tot een langer leven.
Bij zulke bevindingen stel ik mezelf altijd de vraag: Waarom kost het ons dan moeite om altijd liefdevol te zijn? Als we er zoveel baat bij hebben en er zo gelukkig van worden, dan zouden we ons toch continu dienstbaar opstellen? Helaas, we zijn complexer dan we denken. Hulp bieden is een spontaan gedrag. Niemand laat een gewonde op straat die schreeuwt om hulp liggen. Maar zo impulsief reageren we niet altijd.
We hebben doorgaans drie opties om te reageren op een situatie:
- Egocentrisch gedrag: alles toe-eigenen, hebzucht
- Afwerend gedrag: wegrennen, bang zijn, angst.
- Sociaal gedrag: verbinden, helpen.
Hoe we reageren hangt voor een belangrijk deel af van onze jeugd.
Ons gewoontegedrag wordt gevormd door de band die we als klein kind hebben opgebouwd met onze verzorger (en vaak is dat onze moeder). Voor de ontwikkeling van een gezond brein is het belangrijk dat we ons veilig voelden; dat onze moeder in de buurt was als we dringend hulp nodig hadden. En helaas is dat niet voor iedereen het geval geweest waardoor we andere gewoonten hebben aangeleerd dan als mens, een sociaal wezen, goed voor ons is.
Kun je nog sociaal worden als je geen veilige jeugd hebt gehad?
Ja. Uit onderzoek naar de effecten van mindfulness trainingen en specifiek compassie blijkt dat we invloed kunnen uitoefenen op impulsief gedrag. We kunnen onszelf opnieuw opvoeden, een soort self-parenting, al vraagt dat wel om tijd en inzet. Want de beste criticus zijn we zelf. En dat draagt niet bij aan compassie.
Jinpa heeft een punt: van kinds af aan worden we continu geëvalueerd en bekritiseerd.
Op school, bij de sportclub. Scoren, daar draait het om in de westerse maatschappij. Naar onszelf kijken en tevreden zijn is niet onze sterkste kant. En daar moeten we vanaf. Onszelf niet langer afwijzen vanwege een vervelend voorval, maar wat aardiger zijn voor onszelf en de ander.
Luister ook naar de Dalai Lama en Jinpa tijdens de lessen over compassie:
Waar te beginnen met compassie?
We kunnen trainingen volgen zoals mindfulness of de officiële compassietrainingen die Jinpa recent ontwikkeld heeft. En het werkt. In 2012 heeft Jinpa samen met andere wetenschappers onderzocht of ‘zijn’ compassietraining bijdraagt tot een verbetering van ons liefdevolle gedrag. Zowel in zorg voor anderen, het ontvangen van liefde én compassie voor jezelf liet de training een positief effect zien.
Kies vandaag voor compassie
Ook zonder de officiële training kunnen we beginnen, vandaag, thuis. Als we wakker worden; door iedere ochtend uit te spreken met welke intentie we een dag starten. Emoties zijn niet zomaar te veranderen, maar intenties wel: door ze ’s ochtends met een frisse geest uit te spreken. Perfect hoeft het niet te zijn, als je intenties maar richting geven. Evalueer aan het einde van de dag wat het je heeft gebracht. Hoe vaker we oefenen met compassie, des te kleiner het gat wordt tussen onze intenties en de realiteit van een dag.
Een paar voorbeelden van mijn intenties:
- Vandaag ben ik eerlijk in mijn communicatie met anderen.
- Vandaag verbind ik mij met andere mensen en is er geen ego.
- Vandaag luister ik naar de verhalen van een ander.
Worden we echt gelukkig van compassie?
Er ligt genoeg bewijs. Als de Dalai Lama en Thupten Jinpa het beweren, samen goed voor meer dan honderd jaar meditatief inzicht, en als wetenschappers positieve effecten hebben gevonden, durf ik er ja op te zeggen. Bovendien is compassie mens eigen. Als jet het moeilijk vindt om het te voelen door je verleden of recente ervaringen, kun je een begin maken door te oefenen tijdens meditaties en retraites. Het zal je helpen zonder oordeel naar jezelf en anderen te kijken.
En compassie is ook plezier.
We kennen bijna allemaal die aanstekelijke lach van de Dalai Lama. En we verbazen ons allemaal over de onverstoorbare kalme en vriendelijke uitstraling van monniken. Hoe dat komt? Omdat zij plezier hebben in hun leven. Toewijding alleen is niet genoeg: plezier hebben, dat scheelt alles. Voel de blijdschap in wat je doet. Zeker als je iemand helpt.
Compassie + plezier = Geluk.
Bij zijn bezoek aan Nederland stelde ik de compassie onderzoeker twee vragen:
Ik vroeg hem hoe we ervoor kunnen zorgen dat de boodschap van compassie zoveel mogelijk mensen bereikt.
Ik dacht vooral aan ouders die iedere dag keihard werken om de eindjes bij elkaar te knopen en geen tijd hebben om een lezing van een monnik bij te wonen. En juist die ouders, die vroeger geen veiligheid hebben gekend en thuis de slechtst denkbare rolmodellen hebben gehad, zij zouden de ruimte moeten krijgen zichzelf opnieuw te vormen en plezier in het leven te hebben. Zodat hun jonge kinderen een vrediger voorbeeld zien.
De monnik Jinpa erkent het probleem: compassietraining moet geen elitaire aangelegenheid worden.
Daarom worden zijn lezingen en die van de Dalai Lama vaak online gepubliceerd. Bovendien zijn er fondsen voor het volgen van compassietrainingen tegen lagere kosten (nu alleen nog in de VS). Dat deed me denken aan mijn werk voor het Radboudumc Centrum voor Mindfulness waar ook een fonds is voor mensen die mindfulnesstrainingen willen volgen maar onvoldoende financiële middelen hebben. Dat verlaagt de drempel voor deelnemers met een beperkt inkomen.
Verder wilde ik van Jinpa weten hoe we de farmaceuten kunnen bereiken.
En de grote bedrijven die soms voorbij lijken te gaan aan onze innerlijke kracht. Medicatie kan van levensbelang zijn, maar we moeten mensen ook de kans geven hun innerlijke capaciteiten aan te spreken. Een grote uitdaging volgens Jinpa. We hebben een lange weg te gaan. Sociale verantwoordelijkheid van bedrijven staat steeds vaker op de agenda en er is een beweging gaande, maar de lobby voor mindfulness en compassietrainingen in de corporate wereld staat in haar kinderschoenen.
Oefenen met compassie?
Jinpa heeft een app ontwikkeld: de Mandala app. Een tool die ons helpt bij verhoogd bewustzijn dankzij inzichten uit het boeddhisme en de moderne wetenschap. Deze app kan positieve effecten hebben op een mindful leven.
Inspiratie over onderwijs en compassie via de podcast
Enkele dagen na het schrijven van dit artikel luisterde ik een podcast van Good Life Project. Dit is een Amerikaans inspiratieplatform met tools voor een beter leven. In het rijtje podcasts las ik een titel met de woorden ‘compassion en mindfulness‘. Tijdens een lange autorit zette ik de podcast aan, benieuwd naar de vrouw die mij er alles over vertellen zou: Leah Weiss.
Weiss wist mij te boeien met haar verhalen over retraites en mensenhulp aan Tibetaanse minderheden in India.
Benieuwd naar haar huidige projecten bleef ik luisteren. Compleet verrast en verbaasd was ik toen zij begon te praten over Thupten Jinpa! Het toeval kon niet groter zijn. En wat bleek: deze Leah Weiss heeft het onderwijsprogramma van Jinpa’s Compassion Cultivation Training ontwikkeld. Een interessant interview over compassie als je wil begrijpen hoe iemand vanuit retraites in het academische mindfulness onderwijs terecht komt.
Titelbeeld Thupten Jinpa: fotograaf Jurjen Donkers
