Omarm je burn-out. Loop er niet voor weg en belangrijker nog: schaam je er niet voor! Een burn-out is al vervelend genoeg; een schuldgevoel is het laatste wat je nodig hebt.
Ontdek wat de kansen zijn van jouw burn-out.
Recent werk van cultuurwetenschappers, filosofen en kunstenaars heeft mijn ogen geopend. Het is geen persoonlijk falen dat je compleet opgebrand bent: het is een onmiskenbaar gevolg van de prestatiemaatschappij waarin je leeft. De wetten van het neoliberalisme laten geen ruimte meer voor vertraging, stilte of nietsdoen. Je behoort nuttig te zijn: zonder duidelijke winst en ‘return on investment’ ben je niet van waarde.
De kans is groot dat je daardoor opgebrand raakt.
Daar sta je dan met je zorgtaak voor je gezin, als mantelzorger of als vrijwilliger voor de wijk- en sportvereniging. En dan heb je ook nog een baan, sociaal leven en je fysieke gezondheid. Waar is dat moment van rust gebleven? Even bijtanken en voelen wat goed voor je is; een dag, middag of … een paar minuten zou al uniek zijn. Maar rust is schaars, weggestopt in een jeugdige herinnering.
De systemen van onze samenleving zijn zo hard geworden, dat elk individu vatbaar is voor een burn-out, niet alleen jij.
De aard van onze maatschappij is zodanig – denk aan werk, contact met familie, online communicatie – dat het kritische noodzakelijke verbindingen ondermijnt. Het systeem dwingt onszelf geweld aan te doen met alle gevolgen van dien. We moeten meebuigen en worden opgejaagd. Probeer dan nog maar eens je alledaagse ontspanning te vinden…
Doodmoe door een burn-out
Exemplarisch is het verhaal van de eigentijdse kunstenares Femmy Otten. Onder grote druk van haar ambitie en sociale verplichtingen werd zij geveld door een burn-out. In het Financieel Dagblad vertelt ze: ‘Ik had een heel grote opdracht bij de rechtbank in Amsterdam. Niet alleen moest ik daar veel werk voor verrichten, er lag ook een strenge deadline: zo gauw de rechtbank in gebruik genomen werd, zou er niet meer aan mijn installatie kunnen worden gewerkt. Ik merkte wel dat ik over mijn grens ging, maar ik moest of de opdracht teruggeven of doorgaan. Twee weken na de bevalling van mijn jongste stond ik alweer op de steiger, terwijl ik dacht: ik wil dit niet, ik wil bij mijn kind zijn. Daarna was ik een jaar lang dood- en doodmoe.’
Wat de burn-out haar leerde?
Het stellen van grenzen: ‘Eerst dacht ik dat die hele burn-out me niets had gebracht, maar inmiddels weet ik dat die me bewuster heeft gemaakt. Ik durf nu grenzen te stellen en ik voel me niet schuldig meer. Ik was altijd in de weer omdat ik dacht dat ik dat als kunstenaar verplicht was. En dat heeft weer alles te maken met hoe ik ben opgevoed.
Ik heb echt een lieve opvoeding gehad, hoor, maar ik kreeg wel aangeleerd dat ik dienstbaar moet zijn, niet moeilijk doen.’
Kunstenares Femmy Otten over haar burn-out
Schaam je daarom niet voor je burn-out.
Ontdek de waarde van je mentale ervaring. Zie je burn-out als een kans voor een nieuwe verbinding met jezelf, de mensen om wie je geeft en de natuur. En voel je vrij te delen wat je meemaakt: hoe meer mensen zich herkennen in de mentale last van de prestatiemaatschappij, hoe groter de kans op een ‘after burn-out’ tijdperk waarin we trouw aan onszelf kunnen zijn, zonder enig nut, waardeoordeel of stigmatiserend etiket.
Meer lezen over burn-out?
Ik heb de afgelopen dagen prachtig werk bestudeerd van wetenschappers en kunstenaars die inzicht geven in een samenleving met mensen die kwetsbaar mogen zijn, waarin we met elkaar samenwerken en waarde hechten aan zorg voor alles wat ons dierbaar is. Ik deel mijn inspiratielijstje om je gevoel en gedachten te openen. Laat je burn-out een kans zijn voor een nieuw persoonlijk verhaal (zonder enig nut):
📑Thich Nhat Hanh: Met zen de planeet redden
📑Ton Lemaire: Tegen de tijd
📑Byung-Chul Han: The burnout society
📑Pascal Chabot: Filosofie van de burn-out
📑Sarah De Mul: Beyond burnout Culture?
📑Barara Raes: Zon Dag Kind
📑Els Dietvorst: Field Guide
📑Johann Hari: Verbinding Verbroken
Op de foto zie je het betekenisvolle werk van Els Dietvorst. Zij maakte tevens de Field Guide. Deze bijzondere gids nodigt je uit om te mijmeren; een herverbinding met je natuurlijke intuïties (Els Dietvorst).
