Mindfulness is bewust zijn van alles wat we denken, doen en voelen, zonder daar een oordeel over te hebben. Aandacht hebben voor ieder moment. Leven vanuit een heldere geest. Het grootste geschenk van een zelfbewust leven is dat we in alle eenvoud gelukkig kunnen zijn. Ik heb altijd gemerkt dat niets vanzelfsprekend was, maar wist nooit hoe ik het ‘kleine’ kon waarderen. Een lange zoektocht naar rust en geluk heeft mij uiteindelijk dit eenvoudige geluk gebracht. Daardoor lukt het mij om te genieten van ‘eenvoudige’ momenten. Bijvoorbeeld wanneer ik in de duinen wandel en de zon op mijn huid voel. Of wanneer ik samen met mijn zoontje sneeuwballen gooi.
Bewust leven heeft me geleerd stil te staan bij de tijd die ik met mijn gezin doorbreng.
didie schackman
Het helpt me om niet continu met mijn gedachten bij het verleden of de toekomst te zijn. Het is niet ‘verboden’ om ons te verheugen op de toekomst. En niemand verbiedt ons na te denken over het verleden. Zolang we er maar bewust van zijn. Mindfulness is de basis voor mijn levenshouding en ik deel al mijn persoonlijke inzichten met mijn artikelen en retraites. Wil jij ook leren hoe je mindful kunt leven?
Ik geef je mijn 8 tips en ideeën om mindfulness in je leven te ervaren:
1. Kun je leren mindful te leven?
Leven in aandacht vraagt om praktische oefening aangevuld met kennis zodat je begrijpt waarom je iets doet of voelt. Ik heb zeven praktische mindfulness stappen beschreven die je kunnen helpen in het dagelijks leven mindful te zijn. Een andere vertrekpunt is de officiële mindfulness training. Tijdens zo’n training leer je in acht weken de beginselen van bewust leven in aandacht. Ikzelf ben ‘kalm’ geworden door mijn persoonlijke zoektocht en dat is een flinke reis geweest. Van de westerse filosofie en geneeskunde tot aan de oosterse kijk op het leven in Tibet. Uiteindelijk kwam ik thuis bij het boeddhisme, in het mindfulness klooster van zenboeddhist Thich Nhat Hanh. En organiseer ik nu retraites, workshops en mindfulness dagen.
2. Waar komt mindfulness eigenlijk vandaan?
Mindfulness is afkomstig uit het zenboeddhisme. Dankzij de Vietnamese zenleraar Thich Nhat Hanh kreeg deze vorm van aandachtig leven zonder oordeel haar bekende naam. Hij bedacht deze term voor de beoefening van een leven in aandacht. Daarbij is onze ademhaling de bron is van innerlijke kracht. Hij heeft er talloze boeken over geschreven en daarnaast verschillende kloosters opgericht.
Traditionele mindfulness training
John Kabat-Zinn, een Amerikaanse wetenschapper die ooit in de leer is geweest bij Thich Nhat Hanh, nam de mindfulle inzichten mee naar de Amerikaanse universiteit van Massachusetts. Daar ontwikkelde hij het 8-weekse mindfulness trainingsprogramma voor mensen met chronische pijn. Dit heeft officieel MBSR: mindfulness based stress reduction. MBSR is het ‘traditionele’ mindfulness programma zoals wij het nu nog steeds kennen.
Trainingen voor specifieke problemen
Later kwam daar een programma bij primair voor mensen met depressie, de zogenaamde MBCT (mindfulness based coginitive therapy). Ondertussen zijn er meerdere varianten. Een deel daarvan is wetenschappelijk onderzocht en toegespitst op specifieke doelgroepen zoals mensen met kanker of bijvoorbeeld ADHD. Wereldwijd wordt uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van deze mindfulness trainingen op het leven van (zieke) mensen.
3. En compassie trainingen?
Een uitvloeisel van mindfulness zijn de compassietrainingen. Het is een vorm van altruïsme waarbij je compassie voor jezelf en andere mensen ontwikkelt. Op die manier stimuleer je sociaal gedrag. Zo help je elkaar vanuit de overtuiging dat we allemaal gelijk zijn. Dit gevoel van medeleven kunnen je bij familie en vrienden tot uiting brengen. En in economische zin kan het bijdragen tot verdraagzaamheid en begrip tussen mensen en culturen. Om zo te werken aan een altruïstische economie met eerlijke handel.
4. Mindful versus mindfulness?
Er is geen verschil. Mindfulness is ‘het mindful zijn’. Net zo goed als Happiness verwijst naar happy zijn, ofwel ‘het gelukkig zijn’. Dus als je mindful leeft, breng je mindfulness in praktijk. Door de populariteit van alle aandachts-, meditatie- en compassietrainingen lijkt een training de enige manier. Maar dat is niet het geval. Neemt niet weg dat je door een cursus leert hoe je bewust kunnen leven. Zo ga je tijdens de training aan de slag met meditatietechnieken die zich bijvoorbeeld richten op je adem en je lichamelijk bewustzijn. Daardoor ontdek je hoe je vanuit eigen kracht kunt omgaan met alles wat er iedere dag op je afkomt. Ook als je last hebt van chronische pijn, stress of burn-out klachten kan een achtweekse mindfulnesstraining een goed begin zijn.
5. Goede mindfulness trainer vinden?
Als je een training wil volgen kun je tegenwoordig in veel plaatsen terecht. Er wordt wel duidelijk onderscheid gemaakt tussen categorie 1 en categorie 2 trainers. De trainers van de eerste categorie hebben een langer traject (studielast en ervaring) achter de rug. De mensen uit de tweede categorie hebben korter gestudeerd en minder ervaring. Mijn voorkeur gaat daarom altijd uit naar een categorie 1 trainer. Een lijst hiervan vind je bij de Vereniging voor Mindfulness Based Trainers in Nederland en Vlaanderen. Op de website kun je een gekwalificeerde mindfulness trainer zoeken. Ook lees je hier alles over cursusvergoedingen vanuit de ziektekosten.
Naast de officiële training bestaan er varianten voor kinderen, bij burnout, mindfulness voor parkinson en meer.
Ook zijn er specifieke thema’s mogelijk zoals communicatie en compassie. Deze thema’s liggen soms dicht bij elkaar. En in feite leer je in alle gevallen om zelfbewust en in aandacht te leven. Om uiteindelijk eenvoudig gelukkig te zijn.
De Dalai Lama vertelt er uitgebreid over:
6. Wil je lezen over zelfbewust zijn?
Als je wil trainen én lezen, bieden de bibliotheken en boekhandels verschillende boeken over mindfulness. Ik ben ooit begonnen met het ‘basis’ boek van John Kabat-Zinn om uiteindelijk via Thich Nhat Hanh bij de Japanse zen meester Shunryu Suzuki uit te komen. Allemaal schrijvers en soms meesters die de kunst van het leven in aandacht beheersen als geen ander. Deze boeken hebben mij vaak geholpen om periodes van onrust en verdriet door te komen. Ook andere schrijvers, niet per se uitdragers van mindfulness, hebben mij geïnspireerd eenvoudig gelukkig te zijn.
En toch zijn het vooral de monniken die mij inspireren mindful te zijn.
Niet zozeer vanwege hun levensstijl, maar vanwege hun levenslange studie naar de betekenis van het bestaan. Iedere dag onderzoeken zij met behulp van boeddhistische geschriften hoe wij onze geest kunnen trainen. Zoals Thupten Jinpa en de Dalai Lama zelf. Daar is niks spiritueels aan. Dat is discipline en wetenschap vanuit de oosterse filosofie.
7. Hoe kun je mindful leven thuis?
Het is ook ontzettend prettig om thuis een omgeving te creëren die je helpt in aandacht te leven. Mijn huis, de inrichting en de manier waarop we thuis omgaan met alle spullen en materiële ballast heeft veel invloed op mijn gevoel van harmonie en eenvoud. Ik haal daarom erg veel inspiratie uit de architectuur van Japan. Ook de manier waarop zij hun huizen inrichten geeft talloze originele interieurideeën die onze woning een zen beleving geven. Behalve je woning is de natuur een prachtige plek om te voelen hoe je ‘oorspronkelijk’ leeft. Ik heb dat vaak mogen ervaren in de omgeving van een kloostertuin. Maar ook de zee met haar getijden maakt mij op bijzondere wijze zelfbewust.
We hoeven niet altijd ver te zoeken om onze authentieke zelf te ervaren.
Didie Schackman
Naast je directe leefomgeving zijn er talloze mogelijkheden om je terug te trekken en wijzer te worden. Een retraite bijvoorbeeld, biedt je de mogelijkheid zelfinzicht te krijgen ten aanzien van je denken, voelen en doen. Regelmatig organiseer ik retraites die inzicht geven dankzij meditatie, yoga of mindfulness.
8. Integreer mindfulness en compassie in je werk
Als je aandacht hebt voor je gevoel en je handelen, leer je ook keuzes te maken die bij je passen. Zo kun je werk vinden dat er voor jou toe doet: werk waar je gelukkig van wordt. En niet alleen dat, ook het creëren van een werkplek waar alles in balans is draagt bij aan mindfulness. Concentratie op onze werkplek is niet vanzelfsprekend. Daarom zou je er alles aan moeten doen om een werkomgeving te hebben die rust geeft. Bewust leven én werken vanuit compassie is een unieke ervaring.
Het leven ervaren zoals het zich aandient, daarom wil ik mindful zijn.
didie schackman
