Psychedelica en mediteren? Monniken aan de paddo’s? Een waargebeurd verhaal dat ik met verbijstering heb bekeken. Dankzij de veelgeprezen film Descendig the Mountain word je getuige van een geestverruimend experiment waarbij zen monniken aan de paddo’s gaan.
In mijn dagelijkse leven zijn er geen psychedelica.
Toch hoor ik er de laatste tijd steeds meer over. Jarenlang zijn de geestverruimende middelen verboden geweest, maar inmiddels krijgen psychedelica steeds meer aandacht. Dat heeft niet zozeer te maken met vermaak, als wel met de potentiële hulp voor iemands mentale gezondheid of een diepe spirituele verrijking. Vooral de plantaardige middelen worden nauwlettend bestudeerd om het effect ervan op mensen met ernstige depressies en verslavingen te onderzoeken. Ook via natuur georiënteerde stromingen zoals het sjamanisme komen psychedelica regelmatig in beeld. Tegenwoordig hebben verschillende universiteiten in de Verenigde Staten en Europa onderzoekers in psychedelische wetenschap.
Geestverruimende middelen zijn ook boeddhisten niet vreemd.
Volgens het boeddhistische platform Tricycle bestaat de belangstelling van boeddhisten voor psychedelica al heel lang. Bijna een kwart eeuw geleden publiceerde Tricycle een speciale sectie getiteld “Psychedelica: Help or Hindrance?” om in te gaan op de geheimzinnige fascinatie van westerse boeddhisten voor deze middelen.
Door een wijdverspreide belangstelling onder erkende onderzoekers en schrijvers is de bereidheid om psychedelica te onderzoeken meer openbaar geworden.
boeddhistisch magazine tricycle
De bekende meditatieleraar en boeddhist Stephen Batchelor schreef erover in zijn boek over eenzaamheid. Deze interesse onder boeddhisten in het effect van psychedelica op de geest is eenvoudig te verklaren. Omdat meditatie een methode is de geest te leren kennen, is de interesse in andere methoden om het bewustzijn te onderzoeken groot.
De combinatie van mediteren met geestverruimende middelen kan waardevolle, nieuwe inzichten opleveren.
Ook de Amerikaanse journalist Michael Pollan, bekend van zijn eetregels voor bewust eten, schreef een bestseller over psychedelica genaamd How to change your mind. Voor dit boek bracht hij tijd door met neurowetenschappers die psychedelica gebruikten in combinatie met moderne technieken om het bewustzijn te onderzoeken. Verschillende van de wetenschappers waren ervan overtuigd dat psychedelica een revolutie teweeg kunnen brengen in de geestelijke gezondheidszorg.
Het hele idee van het uitbreiden van ons bewustzijn is niet geheel nieuw; hindoeïsme en boeddhisme zijn ervan doordrenkt, en er zijn intrigerende voorgangers, zelfs in de westerse wetenschap.
ONDERZOEKSJOURNALIST Michael Pollan
Kunnen psychedelica ons helpen bij het begrijpen van onze geest?
Na het schrijven van zijn boek vertelde Pollan: “Ik verdiep me graag in het onderwerp waarover ik verslag doe; of dat nu betekent dat ik een stier moet kopen om de vleesindustrie te begrijpen of dat ik bij een bakker in de leer moet om brood te begrijpen. Wat begon als een derde-persoons journalistiek onderzoek eindigde in een eerste-persoons zoektocht. Dit boek over ons denken heeft me op plaatsen gebracht waar ik nog nooit ben geweest. Ik kwam op plaatsen waarvan ik niet wist dat ze bestonden.
Het werd een zoektocht om te ontdekken wat deze medicijnen mij te leren hadden over niet alleen dé geest maar ook mijn geest, en in het bijzonder over de aard van spirituele ervaring.”
schrijver michael pollan
Dat is precies wat de Zwitserse zen meester Vanja Palmers voor ogen had toen hij paddo’s aan zijn monniken gaf.
Vanwege zijn persoonlijke herinneringen aan psychedelica in de jaren zeventig en zijn spirituele ervaringen besluit hij de neurowetenschapper Franz Vollenweider te interesseren voor een uniek experiment. Op de laatste dag van een vijfdaagse retraite krijgt een groep zen monniken, die nog nooit psychedelica hebben gebruikt, paddenstoelen. De tweede groep krijgt een placebo waardoor niemand weet wie nu eigenlijk de psychedelische drugs heeft gekregen.


In de documentaire over de monniken met de psychedelica word je getuige van hun innerlijke ervaringen.
De concrete ervaringen van de monniken bieden inzicht in ons bewustzijn. Het zet je aan het denken en geeft je ook direct inzichten voor je leven. Al blijft elk bewustzijn uniek en zijn de uitkomsten van het onderzoek zeer persoonlijk. Tijdens het experiment blijven de meeste deelnemers gewoon op hun meditatiekussen zitten, behalve een man. Hij komt in beweging, uit zijn emoties en gedraagt zich opvallend anders dan de rest. Tijdens de nabespreking deelt hij zijn ervaringen die wijzen op het gebruik van de paddo’s.
De werkelijkheid is pure energie. Mijn trip was overweldigend maar zonder enige angst.
deelnemer retraite experiment
Een andere deelneemster, een vrouw deze keer, heeft ook een bepaalde vorm van extase gevoeld. Maar niet als individu: “Het was een collectief iets, zo diep dat ik het niet in woorden kan vatten. Het was heel mooi.”

Ik heb het meditatie-experiment met aandacht en verwondering bekeken. Niet allen door de inhoud van de film, maar ook de manier waarop alles in beeld is gebracht. Door het gebruik van animaties en verrassende beeldeffecten heeft filmmaker Maartje Nevejan de hallucinaties treffend verfilmd. Ook heeft zij de combinatie van psychedelica en meditatie op transparante wijze in beeld gebracht met aandacht voor de beleving. “Psychedelica en meditatie versterken elkaar wederzijds,” concludeert regisseur Nevejan in een nabespreking van deze psychedelica documentaire op boeddhistisch platform Bodhi.
Meditatietraining zorgt niet alleen voor een diepere beleving van de psychedelische ervaring, maar de psychedelische ervaring verrijkt die meditatiebeoefening ook.
filmregisseur nevejan over haar retraite documentaire
Het volledige onderzoek van Franz Vollenweider is uiteindelijk verschenen in Elsevier magazine. Hierin lees je de resultaten van het onderzoek naar mediteren en psychedelica. Volgens de wetenschapper verhoogde psychedelica de meditatiediepte en het positief ervaren van zelfontplooiing, zonder angstig te zijn.
Vergeleken met placebo hadden de psychedelica een positief effect op mindfulness en veroorzaakte het grotere positieve veranderingen in psychosociaal functioneren.
uit het onderzoek naar mediteren met paddo’s
Het onderzoek biedt een interessante kijk op de rol van psychedelica in de westerse geneeskunde.
Ook kom je meer te weten over de innerlijke ervaringen van de monniken op de Zwitserse berg. De zen meester zelf deelt eveneens waardevolle inzichten over het leven, onze relatie met de natuur in het bijzonder. Met zijn experiment probeert hij onze verwondering te prikkelen. Hij laat je stilstaan bij onze vergeten verbinding met de natuur. En daar laat ik me – ook zonder psychedelica – graag door inspireren.


- Woensdag 29 juni was de film over monniken en psychedelica te zien bij De Boeddhistische Blik op NPO2.
- De film is in juli tijdelijk terug te kijken via NPO Start: Descending the Mountain