Door te mediteren met verschillende zenleraren vind je rust in je dagelijkse leven. Het geeft inzicht in jezelf en je drukke gedachten. De zen beoefening is oorspronkelijk en heeft zichzelf heeft bewezen vanuit oude tradities. Daarom organiseert Didie Retreats verschillende zen retraites waaronder een driedaags weekend. Door drie dagen afstand te nemen van je alledaagse routine kom je werkelijk tot inzicht en ontdek je de rust in jezelf. De ervaren zenlerares Wieneke Bakker is een van de eigentijdse en praktische teachers die de zen weekend retraite begeleidt.
Lees het interview met zen teacher Wieneke Bakker
Zenleraar en trainer Wieneke Bakker is gekwalificeerd en haar opleiding begonnen bij het instituut Zen onder leiding van zenmeester Rients Ritskes. Ze beoefent dagelijks het leven in aandacht vanuit een vrije mind, en staat middenin de samenleving. Daarom weet zij hoe uitdagend het dagelijks leven kan zijn.
Wieneke heeft retraites begeleidt en deelgenomen aan verschillende retraites in het buitenland.
Ze is afgestudeerd in het begeleiden van innerlijke veranderingsprocessen en gediplomeerd in onder meer Neuro Linguistisch Programmeren (NLP), het Enneagram, Psychotherapie, Mindfulnesstrainer en Zenleraar. Al ruim twintig jaar coacht en traint zij mensen in al hun verscheidenheid, kwetsbaarheid en kracht. Ze geeft je de ruimte om vrij te zijn; uniek, met jouw kwaliteiten, talenten, valkuilen en drijfveren. Terugkerende thema’s Wienekes persoonlijke ondersteuning zijn: bewustwording, balans en inspiratie. Zij brengt je vertrouwen, rust en terug in je kracht.
Waar komt jouw interesse voor zen vandaan?
In de loop van de jaren zijn er allemaal zaadjes geplant die ervoor hebben gezorgd dat ik ‘als vanzelf, of door het leven zelf’ op het zen-boeddhistische pad terecht ben gekomen.
Het boeddhisme had al heel lang mijn interesse en bood troost toen ik mijn broer op jonge leeftijd verloor.
Zenlerares Wieneke over het boeddhisme
Veel later bleek de Nederlandse zenleraar Rients Ritskes zo’n beetje bij me om de hoek te wonen. Bij hem ben ik gaan mediteren en al snel startte ik met de opleiding tot zenleraar. Ik ben er ruim tien jaar gebleven. Een enorm rijke, verdiepende en leerzame tijd.
Wat is zen voor jou?
Zen is voor mij: Niet weten en thuis zijn in dit ene moment. En ook het loslaten van vaste meningen, opvattingen, gevoelens, verhalen, concepten, zelfbeelden. Het is één grote, onuitputtelijke inspiratiebron. Zen is het leven zelf.
Wat heeft zen jou gebracht?
In het Nederlands hebben we geen eenduidige term voor wat het veel omvattende ‘a sense of belonging‘ betekent, maar dat is wat zen mij brengt. Een gevoel van thuiskomen. Meer rust, acceptatie, verbinding, levensvreugde, helderheid, ontspanning en zelfvertrouwen.
Waarom ben je zen lessen gaan geven?
Omdat ik zelf heb ervaren dat de wijsheid die hierin besloten ligt heel erg behulpzaam kan zijn bij het leven van alledag. Dat is ook precies wat ik nastreef als leraar. In simpele bewoordingen boeddhistische inzichten koppelen aan de praktijk van het dagelijks leven. We krijgen allemaal te maken met levensvragen en uitdagingen rondom ziekte, ouder worden en doodgaan. Dat de dingen niet gaan zoals we ons hadden gewenst of voorgesteld. Of dat we verdieping zoeken, samen met anderen hiermee bezig willen zijn.
Zijn er gemeenschappelijke thema’s waarmee mensen worstelen?
Het individualisme en de vele eisen die de huidige prestatiemaatschappij aan ons stelt, maakt dat veel mensen zich geïsoleerd voelen. We denken niet goed genoeg te zijn, niet te voldoen. Het teveel willen en geen keuzes kunnen maken is ook een thema. Overprikkeling ligt op de loer. We krijgen zoveel informatie en indrukken te verwerken. Het lijkt erop dat we met steeds meer details op een oppervlakkige manier bezig zijn. Door te veel op de buitenkant gericht te zijn, kunnen we het contact met onszelf verliezen. Wat ik ook vaker hoor is dat leerlingen het missen dat ze niet meer van huis uit zijn opgegroeid binnen een bepaalde levensbeschouwelijke traditie; iets wat houvast en richting geeft in het leven en een vanzelfsprekend gemeenschapsgevoel.
Waar heb jij mee geworsteld en hoe ben je daarmee omgegaan?
Ik denk dat ik het meest heb geworsteld met de vraag wat waar is en wat onzin. Bang om me met iets in te laten wat later een illusie blijkt te zijn. Ik ben wel een zoeker in die zin. Ik heb veel onderzocht en hopelijk het goede bewaard. Verder heb ik ook wel geworsteld met de combinatie van kleine kinderen, lange werkdagen als coach met overnachtingen op locatie en een druk sociaal leven.
Regelmatig keek een wit, vermoeid gezicht me vanuit de spiegel aan. Dit heeft me aangezet om deel te nemen aan m’n eerste retraite op een spiritueel centrum in Limburg. De start van een nieuwe fase in mijn leven.
Zenlerares Wieneke over haar eerste retraite
Je hebt verschillende retraites gevolgd. Wat zijn voor jouw memorabele retraites geweest?
Alle retraites zijn memorabel geweest. Elke retraite is weer anders. Wat je ervaart, wat je tegenkomt in jezelf, hoe je je daarna voelt. Je wordt teruggeworpen op jezelf. Vooral de meerdaagse stilte-retraites zijn behoorlijk uitdagend. Je komt veelal lichamelijk ongemak en pijn tegen, drukke gedachten, onverwerkte en onbewuste ervaringen, allerlei emoties, weerstanden. Maar ook, een helderder bewustzijn, kleine en grote inzichten, gevoelens van blijdschap en verbondenheid.
Ook in het buitenland ging je op retraite. Wanneer en waarom koos je daarvoor?
In Vietnam volgde ik een retraite bij een zen klooster. De omstandigheden waren erbarmelijk, zeker voor de vrouwen. Slapen in een grote slaapzaal op houten kisten, tl-licht aan op de gang, gebrekkig sanitair. Extreem vroeg opstaan om te mediteren, in slecht Engels vertaalde ellenlange lezingen bijwonen. Nee, dat was geen pretje. Toch was het een goede ervaring waar ik veel van heb geleerd.
Ik prijs mezelf gelukkig dat ik al het nodige gewend was door eerdere reizen. Het was een mooie oefening in gelijkmoedigheid. Vanuit de psychologie weet ik inmiddels dat een fijne, mooie omgeving en liefdevolle verzorging heel erg bijdraagt aan het kunnen ontspannen en openen. En dat zorgt er dan weer voor dat er verdieping kan plaatsvinden.
Ook bezocht je het Franse mindfulness klooster Plum Village. Hoe herinner je jouw tijd daar?
Ik heb het door de Vietnamese zenleraar Thich Nhat Hanh opgerichte meditatiecentrum Plum Village in Frankrijk bezocht. Het is een heerlijke plek, mooi weids en er heerste een hele vreedzame sfeer. Diezelfde sfeer trof ik aan in een klooster in Duitsland waar ik een weekendretraite met Thich Nhat Hanh bijwoonde. Voor mij is hij een inspiratiebron. Iemand met grote wijsheid die voorleefde wat hij zei.
Hoe breng jij rust in je dagelijks leven?
Ik mediteer dagelijks, niet vanuit een moeten maar meer zoals je ook elke dag eet, naar de wc gaat of je tanden poetst. Gewoon doen, niet te veel bij nadenken. Het heeft een positieve doorwerking zowel op korte als op langere termijn. Verder neem ik ruim de tijd voor dingen en maak ik keuzes. Niet alles willen en volplannen. Het leven simpeler maken. In contact zijn met de natuur is ook heel behulpzaam. Ik heb het voorrecht om aan de rand van het bos te wonen, daar wandel ik graag en vaak.
En wat wil jij mensen graag meegeven?
Dat jij en je leven met alles erop en eraan enorm waardevol zijn. Je hoeft niet aan allerlei eisen en voorwaarden te voldoen. Zit als een berg en stroom als een rivier. Word stil, open je geest en hart en wees simpelweg aanwezig.
Wat zijn je belangrijkste levenslessen tot nu?
Dat zijn eigenlijk de drie universele kenmerken van het bestaan. Alles verandert, de hele tijd, niets is blijvend. We kunnen niet blijvend voldaan of gelukkig zijn, vroeg of laat zijn er ook weer nieuwe verlangens of is er verlies, pijn of lijden in algemene zin. Het leven is oncontroleerbaar.
We kunnen het leven niet naar onze hand zetten. Als je dit inziet en accepteert, valt er een hoop gedoe weg en is er meer ruimte voor ontspanning en vrijheid.
Zenwijsheid van de retraite teacher Wieneke
Weekend Retraites
Meer inspiratie over zen en retraites?
- Bekijk ook de 6 redenen waarom een zen retraite zinvol kan zijn
- De Nederlandse zenleraar Rients Ritskes is geportretteerd in de documentaire Meer Geluk: de oprichter van de zenschool inspireert velen en schuwt tegelijkertijd de controverse niet. Wat drijft hem in zijn dadendrang?
- Tijdens de meerdaagse retraite in Frankrijk van Didie Retreats breng je een bezoek aan het klooster van Thich Nhat Hanh
- Alles over dit klooster lees je op de website van de mindfulness gemeenschap in Plum Village
